14.jpg

012 Fred Boissonnas

 

Ο Φρεντ Μπουασονά και η Μεσόγειος, 2022
MOMus Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης
Μουσειολογική μελέτη, αρχιτεκτονικός σχεδιασμός έκθεσης, ειδικές κατασκευές, γραφικά χώρου, σήμανση

Fred Boissonnas and the Mediterranean, 2022
MOMus Thessaloniki Museum of Photography
Museological plan, exhibition design, custom structures, environmental graphics, signage


Ο Φρεντ Μπουασονά (Fred Boissonnas, 1858–1946) ήταν σημαντικός ελβετός φωτογράφος, ο οποίος δραστηριοποιήθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα στην Ελλάδα καταγράφοντας ποικίλες πλευρές της χώρας. H παρούσα έκθεση του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης αναπτύσσεται γραμμικά, ξεκινώντας από τα χρόνια της διαμόρφωσής του στη Γενεύη και συνεχίζοντας στις περιηγήσεις του στην Ελλάδα και ευρύτερα στη Μεσόγειο. Έχοντας κληθεί να αναλάβουμε τη μουσειολογική μελέτη και τον σχεδιασμό του συνόλου των εφαρμογών της έκθεσης, η αρχιτεκτονική και η γραφιστική γλώσσα διαμορφώθηκαν παράλληλα, με μία ολιστική προσέγγιση και με συνεχή ανατροφοδότηση από τον ένα άξονα στον άλλο, με βασικό στόχο να αναδειχθούν το επιμελητικό σκεπτικό και το περιεχόμενο.

Βασική νοηματική αναφορά αποτέλεσε η συνύπαρξη ετερογενών στοιχείων που εντοπίζεται τόσο κατά την επαφή του ίδιου του φωτογράφου με τη Μεσόγειο, όσο και στην ποικιλομορφία η οποία χαρακτηρίζει τη δεύτερη. Η ιδέα αυτή συμπληρώθηκε από εκείνες της συνάντησης, της κίνησης και του ορίζοντα — αναφορές που προκύπτουν από τα μακροχρόνια ταξίδια τα οποία πραγματοποίησε ο φωτογράφος κυνηγώντας το μεσογειακό τοπίο αλλά και τον τρόπο που επέλεξε να το αποτυπώσει στο έργο του.

Ως αποτέλεσμα, η αρχιτεκτονική γλώσσα διαφοροποιείται σταδιακά όσον αφορά τον ρυθμό, τη χωρική κλίμακα και τις επιλεγμένες φόρμες, αντανακλώντας στον εκθεσιακό χώρο το επιμελητικό αφήγημα και την ποικιλομορφία του περιεχομένου. Ακόμη, δόθηκε έμφαση στην έννοια της συνάντησης τονίζοντας τα σημεία επαφής ορισμένων δομικών στοιχείων — όπως στις περιπτώσεις κομβικών σημείων όπου χρήση μικρών κενών ενδιαμέσως των τοιχίων επέτρεψε στιγμιαίες ματιές μεταξύ των χώρων, ή ακόμη και λεπτομερειών στις ειδικές ξύλινες κατασκευές οι οποίες σχεδιάστηκαν παρομοίως — αλλά και της κινητικότητας ή της δυναμικής προσωπικότητας του φωτογράφου μέσω της χρήσης της διαγωνίου. Τέλος, οι χώροι διαμορφώθηκαν με στόχο να υπάρχει μεγάλο βάθος οπτικού πεδίου κατά την πορεία στην έκθεση, ενώ η τοποθέτηση των φωτογραφιών στις βασικές ενότητες έγινε με πυκνή διάταξη και ευθυγράμμιση προς τα κάτω, με αποτέλεσμα να δημιουργείται η αίσθηση ενός θαλάσσιου ορίζοντα ο οποίος περιβαλλει τον επισκέπτη.

Η υποστήριξη των γραφιστικών αναγκών της έκθεσης βασίστηκε πρωτίστως στη χρήση της τυπογραφίας, μέσω του συνταιριάσματος της GFS Didot (βασισμένης στην ιστορική γραμματοσειρά που σχεδίασε ο διάσημος ομώνυμος γάλλος τυπογράφος το 1805) και της μοντέρνας Neue Haas Unica. Δευτερεύοντα στοιχεία αποτέλεσαν η απουσία οποιουδήποτε χρώματος πέραν του άσπρου-μαύρου (αποφεύγοντας τον ανταγωνισμό μεταξύ της χρωματικής ταυτότητας και των κατά βάση ασπρόμαυρων φωτογραφιών), η ως επί το πλείστον συμμετρική διάταξη με έμφαση στην έννοια του ορίζοντα, καθώς και η χρήση της διαγωνίου (σε εφαρμογές όπου επιλέχθηκαν italics ή κατά τον σχεδιασμό των κατευθυντήριων βελών). Βασικό στόχο αποτέλεσε το να επικοινωνηθεί επιτυχώς ο μεγάλος όγκος πληροφορίας που συνόδευσε το έργο του φωτογράφου, με απόλυτο σεβασμό στους δικούς του όρους αλλά φέρνοντάς το παράλληλα στο σήμερα.

Fred Boissonnas (1858–1946) was a seminal Swiss photographer who worked for a long time in Greece, documenting various aspects of the country. The present exhibition at the Museum of Photography of Thessaloniki is structured linearly, begining with his formative years in Geneva and moving on to his travels in Greece and the Mediterranean in general. Having been asked to undertake the exhibition’s museological plan as well as the design of all its applications, the architectural and graphic language were formed in parallel, through a holistic approach and with continuous feedback from one axis to the other, with the main goal of highlighting the curatorial thinking and the content.

The primary conceptual reference was the coexistence of heterogeneous elements found both in the photographer’s own encounter with the Mediterranean, as well as in the diversity that characterises the latter. The above idea was complemented by those of contact, movement and the horizon — references that result from the photographer’s long journeys in pursuit of the Mediterranean landscape and the way he chose to capture it within his work.

As a result, the architectural language changes progressively in terms of rhythm, spatial scale and forms, reflecting the curatorial narrative and diversity of content in the exhibition space. Furthermore, the concept of encounter was emphasised by accentuating the points of contact between certain structural elements — such as in the cases of designated key-points where the use of small gaps between wall-structures allowed glimpses between spaces, or in details of the custom wooden structures which were designed in a similar manner — but also of movement or the photographer’s dynamic personality through the use of the diagonal. Finally, the spaces were designed with the objective of having a deep depth of field while walking through the exhibition, while the photographs in the main sections were installed closely to each other and aligned to their bottom edges, something that gave the impression of a sea horizon surrounding the visitor.

The exhibition’s graphic design applications were approached by relying foremost on the use of typography, through the pairing of GFS Didot (based on the historical typeface designed by the famous French typographer of the same name in 1805) and the modern Neue Haas Unica. Some secondary elements were the absence of any colour whatsoever beyond black-and-white (avoiding any discrepancy between the identity’s colour and the predominately black-and-white photographs), the essentially symmetrical layout with an emphasis on the concept of the horizon, and the use of the diagonal (in applications where italics were used or in the design of the directional arrows). The main goal was to successfully communicate the large amount of information that accompanied the photographer’s work, with absolute respect to his own terms but at the same time placing it in a contemporary context.